De weg terug

Juni 2018: Magazine van KBO-PCOB - Tekst Arjan Visser

Dit jaar werd in de Grote Kerk van Beverwijk zijn 80e verjaardag gevierd. Wie denkt dat operazanger Marco Bakker daarmee wel zo'n beetje is uitgezongen,
slaat de plank volledig mis. Sterker nog. Hij wil nog elke dag studeren en zijn stem is volgens kenners zelfs steeds beter gaan klinken.
Op het plaatsje voor zijn huis in de Populierenlaan staat een motor op drie wielen, zo'n snel en wendbaar monster waarmee je in files tussen de rijen auto's door kunt scheuren.
Misschien iets minder stoer dan de Harley-Davidsons waar hij jarenlang op reed, maar toch de boodschap is duidelijk; hier woont geen ouwe, grijze muis.
Het is dan ook een imposante gestalte die open doet. En de zinnen die hij produceert - 'Kom verder, wil je koffie?, we kunnen aan de eettafel gaan zitten', Over een paar uur komt de schilder'-
klinken allemaal even welluidend.

Op het conservatorium kreeg ik spraakles van de beroemde Hannie Veldkamp. Van haar leerde ik zo 'keurig' te praten. Mijn moeder noemde me toen een uitslover, maar ik vond het mooi.
Zo hoorde het. En zo ben ik het blijvend doen.' Dat hij op het conservatorium terecht kwam, had hij te danken aan de oma van één van zijn vriendinnetjes. Marco zat op de kweekschool en
speelde in zijn vrije tijd met een bandje op feesten en partijen in de buurt. Dixieland en rock & roll. 'De vrouw hoorde mij zingen en zei: 'Jij heb zo'n mooie stem, je moet zangles gaan nemen. 'Ze verwees me naar Coby Riemersma, in Heemstede, een professionele pedagoge die ik helemaal niet kon betalen. Gelukkig vond ze het goed als ik in plaats daarvan klusjes deed - ik heb zelfs nog een tuinhuisje voor haar gebouwd.' Na een korte periode was Marco rijp voor het conservatorium waar hij, met enige moeite het toelatingsexamen haalde. Eén van zijn handicaps, toen, was dat hij niet erg veel zin had om te studeren. Hij ging liever zwemmen in de zee of met vrienden naar het jazzcafé. Zelfs aan het begin van zijn professionele carrière zou hij de techniek niet erg serieus nemen. Ik had genoeg aan mijn stem vond ik.

Die stem klonk voor het eerst in de Acacialaan. Als we hem spreken woont hij daar twee straten vandaan. Want na jaren op verschillende adressen in Het Gooi te hebben gewoond, is hij weer terug naar zijn roots in Beverwijk. Vlak bij de zee, betaalbaar en vertrouwd. Hij haalt er met liefde zijn jeugdherinneringen op. Ze liggen om de hoek. Zoals die keer, toen hij als klein jochie met zijn vader in de achtertuin stond en zag hoe aan de stralend blauwe hemel een strijd tussen de Duitsers en de Geallieerden werd uitgevochten. 'Ineens zag ik iets naar beneden storten. 'Kijk pap', riep ik, 'een zilveren kruis!'" Nee, zei mijn vader, 'dat is een vliegtuig. 'Mijn enthousiasme sloeg om in bezorgdheid; zaten er dan geen mensen in? Mijn vader stelde me gerust. De piloten hadden vast en zeker hun schietstoel gebruikt. 'Marco's moeder zou ongetwijfeld anders hebben gereageerd; ze zou hem onmiddellijk naar binnen hebben gehaald. Ze was bang. Bang voor van alles en nog wat. Marco zou er jaren over doen om alle angsten die hij via haar had meegekregen te bestrijden. Vandaar de paardrijlessen. En de autoraces. Vandaar ook die Harley-Davidsons.

Terug naar de stem, naar de Bakkertjes - vader, moeder, Marco en drie zussen - in de Acacialaan. Alle gezinsleden waren muzikaal. Zijn ouders zongen in het operakoor Zang en Vriendschap en twee van zijn drie zussen maakten deel uit van een semi-vocale groep die later nog platen zou maken en televisieoptredens zou verzorgen. De radio stond altijd afgestemd op het Vlaamse radioprogramma Opera en Belcanto van Etienne Van Neste. We kregen ook pianoles, maar daar had ik het geduld niet voor. Ik koos voor een gitaar, daar kon ik zo fijn bij zingen. Wat ook wel prettig was. Marco wist met dit instrument, zijn liedjes en zijn looks veel meisje te imponeren. 'Willeke heeft me later, toen we elkaar al een tijdje kenden, verteld dat ze me weleens heeft gezien op het strand bij Wijk aan Zee. Haar ouders hadden daar een huisje laten bouwen dat nog altijd in het bezit is van de familie Van Ammelrooy. 'Ik zag een badmeester met een gitaar', zei ze, 'en een hele groep Duitse meisjes om hem heen. 'Dat was ik dus. Ik ben jarenlang strandwacht geweest, heb mensen uit zee gered en daar nog een onderscheiding van het Carnegie Heldenfonds voor gekregen. Marco en Willeke schelen zeven jaar; als zij hem ook was opgevallen zou er van een romance sowieso geen sprake hebben kunnen zijn. Dertig jaar later was het wel raak. Ze hadden allebei al meerdere relaties achter de rug. Zij had een dochter, hij een zoon. Nu hadden ze samen twee kinderen. Ze vormden een glamour-koppel, dat met regelmaat 'in de bladen' stond.

Bij de tweede mok koffie, nog maar een half uurtje voor de schilder komt, zijn tientallen onderwerpen de revue gepasseerd. Hoe je fit blijft op je 80ste - 'zo veel mogelijk blijven bewegen!' Hoe hun boot die in de buurt van St. Tropez lag afgemeerd, werd ingeruild voor een tweede huis, ergens op het Franse platteland en hoe ze dus van de jetset tussen de 'gewone mensen' terecht kwamen. Hoe hij beste maatjes is geworden met Ernst Daniel Smid en Henk Poort en hoe ze elkaar tijdens een optreden met het kleinst gebaar begrijpen. En ook hoe hij elke dag nog wil studeren - ja, nu wel - en volgens kenners steeds beter is gaan is gaan zingen.

Er is eigenlijk maar één onderwerp dat onbesproken blijft. Het Ongeluk. Hoe hij op 31 oktober 1997 op een parkeerdek van de Arena per ongeluk een vrouw doodreed. Als deze olifant in de kamer toch even wordt aangeraakt, verstrakt zijn gezicht, verzwakt zijn stem, worden de zinnen korter en zwijgt hij ten slotte helemaal. In de documentaire die zijn stiefdochter Denise heeft gemaakt, is eigenlijk alles al gezegd. het hoofdstuk is afgesloten. Wie wil weten wat de impact van het ongeluk op zijn privéleven en ook op zijn carrière - is geweest, moet nog maar eens bij Uitzending Gemist gaan kijken, (redactie; uitzending 2doc. 1 jan. 2015)

Liever heeft hij het, bijvoorbeeld, over het feit dat hij na twintig jaar te zijn geboycot - weer wordt uitgenodigd om de Christuspartij te zingen in de Matthäus Passion, of over zijn liefde voor Schotland. 'Ik ben geen zweverig type, maar toch; ik denk weleens dat ik in een vorig leven een Kelt ben geweest. Ik voel me thuis tussen de Schotten, de Ieren en de Welshmen. Ze zijn aards, down-to-earth, behulpzaam. Ik ga heel vaak naar de Highlands en verblijf altijd op dezelfde plek; in The King's House Hotel. Vandaaruit maak ik wandelingen door de bergen en dan neem ik de schoonheid van de wereld in me op. Het zijn ervaringen die het goddelijke raken, echt waar... Tijdens één zo'n dagtocht was ik de tijd vergeten. Ik kwam uit bij het Visitor's Centre en ik realiseerde me dat het te laat was om nog terug te lopen naar het hotel. Ik zag een bus staan en schoot de chauffeur aan. 'Waar gaat u naar toe?'' Oban', zei de man. Zijn gezelschap bestond uit een groep Ierse toeristen die daarvandaan de boot naar Noord-Ierland zou nemen. 'Jammer', zei ik 'mijn hotel is twintig kilometer naar het zuiden toe. ''welk hotel? ''The King's House. ' 'Dat ken ik. En wat doet u, als ik vragen mag? ''Ik ben operazanger'' De chauffeur glimlachte en zei: "Als u voor ons wilt zingen, breng ik u terug naar uw hotel. 'Afgesproken. 'Ik had al tien dagen niet gezongen, maar begon vol goede moed aan 'Danny Boy'. En tot mijn verrassing zong iedereen mee. Zie je het voor je? Ik probeer het: de avond valt over de Schotse Hooglanden. Tussen de heuvels nadert een weggetje waarover slechts één voertuig rijdt. Het is een bus met priemende ko0plamen, van binnen warm verlicht. Voorin staat een grote man. Hij houdt zich vast aan de leuning van een stoel - alsof het de zijkant van een concertvleugel is. Door het dakraampje klinkt een koor van stoere Kelten. Ze zingen met een snik in de stem, recht uit het hart; If you'll not fail to tell me that you love me, I'll simply sleep in peace untill you come to me...Ja, ik zie het voor me. En dan klinkt ineens de deurbel. Dat zal de schilder zijn. Over tot de orde van de dag.
LEVENSLOOP
1938 Marco wordt 8 februari in Beverwijk geboren.
1965 Debuteert in opera 'De Droom' op het Holland Festival.
1973 Eerste concerttournee in de Verenigde Staten.
1974 Zijn zoon Richard wordt geboren.
1974 Start van het Trosprogramma Muziek uit Duizenden.
1989 Speelt een rol in Theo en Thea en de Ontmaskering van het Tenenkaasimperium.
1989 Trouwt met Willeke van Ammelrooy.
1996 Debuut van de drie baritons: Marco Bakker, Ernst Daniel Smid en Henk Poort tijdens UNICEF-gala gepresenteerd door Ivo Niehe.
2006 Speelt Oom Deuteronomium in de musical Cats.
2015 Denise Janzée, Willeke's dochter, maakt de documentaire Marco, de weg terug.
2018 Marco Bakker, Ernst Daniel Smid en henk Poort treden als De 3 BAritons op tijdens de 50PlusBeurs, van 17 tot en met 21 september in de Utrechtse Jaarbeurs.
MIJN VIJF MOOISTE MUZIEKSTUKKEN
1. Kommt, ihr Töchter, helft mir klagen
Dit, het openingskoor uit de Matthäus Passion, is het mooiste wat er ooit is gecomponeerd. Johann Sebastian Bach is sowieso de grote meester.
Ik bedoel: Wagner is prachtig en Verdi mag er ook zijn, maar Bach...Bach is de beste.
2. It was a very good year.
Eigenlijk is die hele cd van Frank Sinatra prachtig; September of my years, uit 1965, samen met Willeke, Sylvia Kristel en Hugo Claus naar
The Ultimate Event, zijn één na laatste optreden in Nederland geweest. Het was een tournee met Liza Minelli en Sammy Davis jr. Liza stal de show.
3. Fields of Gold
Ik ben een enorme fan van Sting. De muziek, de teksten, de performance: alles klopt bij die man. Dit nummer, van het album Ten Summoner's Tales uit 1993, is vooral een heerlijk liedje
over verliefdheid.
4. Zjdi menja/Wacht op mij
Met name de Russische liederen van de 'bariton met het zilveren haar, Dmitri Hvorostovsky, zijn hartverscheurend mooi. Dmitri overleed vorig jaar. Hersentumor. Hij was pas 55 jaar oud.
ik heb zeer veel bewondering voor hem; qua techniek was hij absoluut voorbeeldig.
5. E lucevan le stelle
Volgens mij werd deze aria, uit Tosca van Puccii, niet eerder zo mooi gezongen als door Jonas Kaufmann. Laatst kreeg hij voor zijn uitvoering van dit nummer in Wenen een applaus van wel
vijf of zes minuten. Hij mocht gewoon de bühne niet meer af! Ik heb Jonas gehoord in het Concertgebouw. Daar zong hij samen met mijn vriendin Eva Maria Westbroek. Jonas is eigenlijk een tenor,
met een baritonaal geluid. Als hij begint te zingen, denk je dat hij de hoge tonen nooit zal halen, maar dan..afijn, luister maar eens goed. 't Is fenomenaal.

Reacties n.a.v. jubileumconcert op 23 maart in Beverwijk

26 maart.
Wat een geweldige avond afgelopen vrijdag! Ik heb genoten! Van het afwisselende programma, van de intieme, gemoedelijke sfeer, van de gezellige sfeer in het publiek!
En wat zingt Marco Bakker geweldig! Toch ongelofelijk dat die man 80 jaar is?????
Zoals hij er nog uitziet, klink en doet! Hij zong de andere twee baritons zo van het toneel:
Frank van Aken was ook fantastisch! Wat ’n monumentaal stemgeluid heeft die man toch!
Ik ben blij dat ik het heb mee mogen maken!! Jammer dat ik je niet even ‘live’ heb kunnen complimenteren die avond, maar zo gaat ’t gelukkig ook@
- Frank van Aken.
- Hans en Véronique Lamers
- Nico van der Linden
- Henk Poort
- Henk van Twillert
- Ed Smid
- Serge Heman
- Tineke Ouwendijk
- Sef Thissen
- Bob Zimmerman
Van harte gefeliciteerd met jouw 80ste verjaardag. Bijzonder om te zien hoe prachtig je nog steeds zingt en eruit ziet!!! En ik geniet altijd van onze samenwerking. Je geeft je altijd 150% en bent altijd goed voorbereid. Hoop nog regelmatig met je te kunnen optreden!
Hartelijke groeten, ook aan Willeke,
Frans
_________________________________________
Nathalie Mees
Mijn allereerste plaat was van Marco Bakker. Ik dacht dat ik bariton was en was weg van zijn stem. Maar er is maar één Marco, dus ben ik toch tenor geworden!
Van harte gefeliciteerd met dit prachtige jubileum! We hebben mooie concerten en producties samen mogen beleven. We zijn blij en trots dat we zo vaak met je op de planken mochten staan. Hopelijk ontmoeten we elkaar de komende jaren nog vele keren in goede gezondheid!
_________________________________________
De tournees en concerten met Marco (van 1985) blijven me altijd bij als een leuke tijd, uniek, veel plezier, zoals samen muziek maken behoort te zijn?
_________________________________________
“Wat ik van Marco heb geleerd is hoe je je krachten moet verdelen. We deden een opname van onze eerste cd in Londen. Marco zat op z’n kruk en zong als ie aan de beurt was, Ernst en ik stonden als we niet moesten zingen te dollen. Aan het eind van de sessie had ik geen stem meer van het lachen en grappen en grollen. Ik vroeg Marco hoe doe je dat toch? En hij verteld mij het verhaal van de jonge en de oude stier die boven op een berg stonden.”
_________________________________________
Zie onderstaand een gedachte van mij, uit het hart, voor het hart: “Waarde vriend Marco.. Je bent één van Nederlands meest expressieve baritons, jouw discipline, artistieke veelzijdigheid en alertheid voor collega’s op en achter het podium geeft expressie waarde! Je makker op de bariton sax”.
_________________________________________
“Marco is en blijft een groot voorbeeld voor me. Fantastische stem en voor alles een fijn mens. Dacht ik vroeger anders over maar bleek mijn tekortkoming vol van jaloezie en vooroordelen. Ik heb hem mogen bewonderen en mag nu mijn gelijke zijn op het podium. Weergaloze man die mijn hart heeft gestolen. Lieve vriend. Op je 100ste zingen we weer samen” Love you,
_________________________________________
“Marco heb ik leren kennen tijdens het opnemen van de cd “Vrienden van de Grote Kerk” waaraan hij belangeloos een bijdrage heeft geleverd. Di t.b.v. van het behoud van de huidige activiteiten. Wij hebben samen met een harpiste een stuk opgenomen op een avond in de Grote Kerk. Het stuk stond er binnen het uur op! Dit kenmerkt Marco zijn vakmanschap en het vermogen om met muzikanten waarmee hij nooit heeft samengewerkt een performance of cd-opname te maken. “
_________________________________________
“Marco ken ik al zo’n veertig jaar en ik mocht al die tijd met hem samenwerken. Ik zou Marco typeren als: solide / betrouwbaar / altijd uitstekend voorbereid /altijd op tijd / ziet er verzorgd uit en is een fantastische zanger.”
_________________________________________
“Het feit dat ik Marco heb mogen leren kennen en met hem mag samenwerken voelt als een absoluut voorrecht. Hij is voor mij de éminence grise van het klassieke vak. Een man die zo goed voor zichzelf zorgt dat hij tot op de dag van vandaag nog steeds indrukwekkend klinkt. Als kind speelde ik met Lego toen mijn vader en moeder samen op de bank zaten te genieten van de stem van Marco Bakker. Als ik dan nu op de bühne sta met mijn moeder zit in de zaal dan is dat voor mij een heel bijzonder gevoel. Een gevoel dat ik koester net als die moment met Marco op de bühne. Het is een mooi mens.”
_________________________________________
Beste Marco, hoewel we elkaar in werkelijkheid maar enkele malen ontmoet hebben, heb ik het gevoel dat ik je al mijn hele leven goed ken – je was zo vaak via de buis te gast in ieders huiskamer met je meeslepende muziekprogramma’s! En dat in een tijd waarin ik zelf meer Rock’n Roll en piepknars avantgarde was. Maar je opende voor mij de eerste deur naar een repertoire dat me zeer dierbaar is geworden, met je gouden stem die tot op de dag van vandaag alleen nog maar mooier is geworden. Dat je nu na tachtig lentes nog steeds op het hoogste niveau vocaal actief bent is een wonder! Many happy returns!
_________________________________________
Beste Marco,
Van harte gefeliciteerd met jouw 80ste verjaardag. Bijzonder om te zien hoe prachtig je nog steeds zingt en eruit ziet!!! En ik geniet altijd van onze samenwerking. Je geeft je altijd 150% en bent altijd goed voorbereid. Hoop nog regelmatig met je te kunnen optreden!
Hartelijke groeten, ook aan Willeke,
Frans

Marco Bakker: Terug naar zijn roots

In Januari 2015 verscheen zijn nieuwe cd met Schumann’s Dichterliebe en Mahler’s “Kindertotenlieder” en “Lieder eines fahrenden Gesellen” met pianiste Mirsa Adami.

Marco Bakker 80 jaar

Markant, charismatisch en een prachtige jong klinkende stem.

Wanneer je je ogen bij een concert dichtdoet, vermoed je niet dat daar op de bühne een man staat van 80 jaar.
We hebben het over Marco Bakker die jongstleden vrijdag 23 maart in de Grote Kerk in Beverwijk zijn verjaardag vierde.
Gevierde nationale en internationale sterren zoals Frank van Aken, Sef Thissen, de fantastische saxofonist Henk van Twillert, de gitarist Serge Heman, Nico van der Linden pianist, Bob Zimmerman componist / arrangeur, Chris Kok pianist en de verbijsterend goede coloratuur sopraan Elise Caluwaerts die vocaal regelmatig alsware stond te jongleren met haar onvoorstelbaar zuivere stem, allen bijgestaan door het uitzonderlijk goede Gelders Opera- en Operettekoor namen deel aan deze kwalitatief zeer hoogstaande avond.

Uiteraard verzorgde de Drie Baritons met Ernst Daniel Smit, Henk Poort en Marco Bakker ook een bijdrage met het nummer To all the girls I loved before. In de tekst konden de heren zich wel vinden, getuige de wijze waarop zij dit nummer ten gehore brachten. Wij, mijn goede vriend tenor Henk Kreukniet die mij vergezelde en talrijke anderen hadden nog wel iets meer van de Baritons willen horen. Maar ja, als producent moet je nu eenmaal keuzes maken, zeker wanneer een deel van de solisten speciaal voor Marco uit het buitenland is gekomen. Vanaf de ereplaatsen genoten Marco en zijn echtgenote van het muzikaal eerbetoon. In tegenstelling tot gebruikelijk bij dit soort van odes, was Marco in een groot deel van de artistieke bijdrage ook vocaal geïntegreerd. Met verbazing en verwondering heb ik hem de gehele avond gadegeslagen, als een jonge kerel zat hij ontspannen te kijken en te luisteren om regelmatig even naar het podium te lopen en vervolgens dikwijls technisch hoogstaande bijdragen te leveren. Henk Poort vertelde na afloop tijdens de nazit dat Marco het zo altijd doet, bijvoorbeeld bij cd opnames.

Hij zit op een stoel en luistert wanneer hij aan de beurt is, vormt de microfoon zijn denkbeeldige doelwit en het staat er vervolgens meestal in een keer op. Vanzelfsprekend gaat dat niet vanzelf zoals Henk en Ernst Daniel vertelde. Daarvoor is discipline waaronder het dagelijks oefenen met de stembanden noodzakelijk. Het was een gedenkwaardige vond met liefde en vakkennis geproduceerd door de veelzijdige Tineke Ouendijk impresario en voorzitter Gelders Opera- en Operettekoor en Sigrid van der Linden, de altijd doortastende en zeer vakbekwame muziekproducente.

Sigrid staat bekend als gedreven en gedisciplineerd, een eigenschap die mij overigens zeer aanspreekt en die de echte professionals heel erg waarderen. Niemand had echter voor mogelijk gehouden dat de over het algemeen strenge Sigrid net als haar virtuoos spelende broer Nico, beschikt over een dolkomisch talent. De wijze waarop zij tijdens een speech vol ogenschijnlijke emotie haar decennia lang verborgen gehouden liefde voor Marco beschreef, zorgde voor enorme lachsalvo’s bij het publiek en vooral bij Marco en zijn Willeke. De onvergetelijke avond werd gepresenteerd door Hans van Willigenburg die opnieuw bewees nog niets van zijn spraakvaardigheid en vooral vertelkunsten te zijn verleerd. Mensen als Hans hebben de gave zo beeldend een klassiek artiest te kunnen inleiden dat je vervolgens de inhoud van het gebodene als een soort van film in je hoofd bij het luisteren kunt afdraaien. Kwaliteit verloochent zich niet en dat gold deze avond voor alle medewerkers op het podium.

Hij zit op een stoel en luistert wanneer hij aan de beurt is, vormt de microfoon zijn denkbeeldige doelwit en het staat er vervolgens meestal in een keer op. Vanzelfsprekend gaat dat niet vanzelf zoals Henk en Ernst Daniel vertelde. Daarvoor is discipline waaronder het dagelijks oefenen met de stembanden noodzakelijk. Het was een gedenkwaardige vond met liefde en vakkennis geproduceerd door de veelzijdige Tineke Ouendijk impresario en voorzitter Gelders Opera- en Operettekoor en Sigrid van der Linden, de altijd doortastende en zeer vakbekwame muziekproducente.

Sigrid staat bekend als gedreven en gedisciplineerd, een eigenschap die mij overigens zeer aanspreekt en die de echte professionals heel erg waarderen. Niemand had echter voor mogelijk gehouden dat de over het algemeen strenge Sigrid net als haar virtuoos spelende broer Nico, beschikt over een dolkomisch talent. De wijze waarop zij tijdens een speech vol ogenschijnlijke emotie haar decennia lang verborgen gehouden liefde voor Marco beschreef, zorgde voor enorme lachsalvo’s bij het publiek en vooral bij Marco en zijn Willeke. De onvergetelijke avond werd gepresenteerd door Hans van Willigenburg die opnieuw bewees nog niets van zijn spraakvaardigheid en vooral vertelkunsten te zijn verleerd. Mensen als Hans hebben de gave zo beeldend een klassiek artiest te kunnen inleiden dat je vervolgens de inhoud van het gebodene als een soort van film in je hoofd bij het luisteren kunt afdraaien. Kwaliteit verloochent zich niet en dat gold deze avond voor alle medewerkers op het podium.